Với sự tiến bộ của công nghệ, sự tương tác giữa con người và thiên nhiên ngày càng trở nên dễ dàng hơn. Một ví dụ rõ ràng về sức mạnh tổng hợp này là sự xuất hiện và phổ biến các ứng dụng nhằm mục đích nhận dạng thực vật. Những công cụ này đã được chứng minh là cực kỳ hữu ích, không chỉ đối với các nhà thực vật học và người làm vườn mà còn đối với những người đam mê thực vật và những người thường ngày muốn biết thêm về hệ thực vật xung quanh họ. Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá cách hoạt động của các ứng dụng này, các tính năng chính, lợi ích mà chúng mang lại và một số hạn chế mà chúng vẫn gặp phải.
Ứng dụng nhận dạng thực vật hoạt động như thế nào?
Hầu hết các ứng dụng nhận dạng thực vật đều sử dụng công nghệ nhận dạng hình ảnh kết hợp với cơ sở dữ liệu thực vật mạnh mẽ. Quá trình này nhìn chung rất đơn giản: người dùng chụp ảnh cây được đề cập và ứng dụng sẽ phân tích hình ảnh đó bằng cách so sánh nó với một bộ sưu tập ảnh và thông tin khổng lồ về các loài khác nhau. Trong vài giây, ứng dụng sẽ đưa ra thông tin nhận dạng có thể có, thường kèm theo thông tin chi tiết về loài thực vật, chẳng hạn như tên khoa học, họ, môi trường sống tự nhiên và thậm chí cả các mẹo trồng trọt.
Độ chính xác của các ứng dụng này phụ thuộc vào một số yếu tố, chẳng hạn như chất lượng hình ảnh được gửi, góc ảnh, bộ phận của cây được chụp (lá, hoa, quả, v.v.) và kích thước cơ sở dữ liệu của ứng dụng. Một số ứng dụng còn sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để liên tục cải thiện độ chính xác của nhận dạng, rút kinh nghiệm từ những sai lầm và thành công theo thời gian.
Các tính năng chính của ứng dụng
Ngoài việc nhận dạng thực vật, nhiều ứng dụng trong số này còn cung cấp chức năng bổ sung giúp làm phong phú thêm trải nghiệm của người dùng. Trong số phổ biến nhất là:
Bách khoa toàn thư thực vật: Nhiều ứng dụng cũng hoạt động như một bộ bách khoa toàn thư về thực vật, nghĩa là người dùng có thể tìm kiếm một loài cụ thể và đọc mô tả chi tiết, đồng thời tìm hiểu thêm về hệ sinh thái cũng như công dụng làm thuốc hoặc làm cảnh của thực vật. Trong một số ứng dụng, người dùng có thể đọc mọi thứ về lá, hoa, quả và thậm chí cả rễ cây. Đây là một lựa chọn học tập tuyệt vời cho sinh viên và những người đam mê thực vật.
Mạng cộng đồng và xã hội: Có một quy ước giữa các ứng dụng để tạo ra một cộng đồng người dùng. Tại đây, người dùng từ khắp nơi trên thế giới chia sẻ những khám phá mới, giúp xác định những loại cây khó và trao đổi mẹo làm vườn. Do đó thúc đẩy sự tương tác xã hội xung quanh một chủ đề chung – thực vật.
Nhật ký thực vật: Trong một số tùy chọn, người dùng sẽ có quyền tự do tạo Nhật ký thực vật. Trong đó, bạn có thể thêm những loại cây mình có và ghi chú về thời gian trồng. Vì vậy, có thể theo dõi sự phát triển ở các cấp độ khác nhau.
Lợi ích của ứng dụng nhận dạng thực vật
Những ứng dụng này mang lại hàng loạt lợi ích cho cả người dùng thông thường lẫn khoa học và môi trường. Trong số những cái chính, chúng ta có thể nhấn mạnh:
Sự dễ dàng và khả năng tiếp cận: Trước khi các ứng dụng này xuất hiện, việc xác định thực vật là một nhiệm vụ chuyên biệt hoặc tốn kém mà mọi người cần truy cập vào sổ tay hướng dẫn về lĩnh vực thực vật. Ngày nay, bất kỳ ai có điện thoại thông minh đều có thể chỉ trong vài giây để tìm ra loại cây nào ở trước mặt họ.
Ưu đãi cho Vườn và Cây trồng: Bằng cách cung cấp thông tin về cách chăm sóc và đặc điểm của cây trồng, các ứng dụng này khuyến khích mọi người trồng trọt tại nhà, nâng cao chất lượng không khí và sự thoải mái cho cá nhân.
Hạn chế và thách thức
Mặc dù có nhiều lợi ích khác nhau nhưng các ứng dụng nhận dạng thực vật vẫn có một số nhược điểm. Độ chính xác nhận dạng khác nhau giữa các trường hợp riêng lẻ và thường thấp hơn khi xử lý các loài có đặc điểm tương tự. Ngoài ra, một số ứng dụng yêu cầu kết nối Internet để truy cập cơ sở dữ liệu của chúng, đây có thể là một hạn chế ở những địa điểm ở xa.
Chất lượng ảnh gửi đi cũng là một hạn chế, một số ảnh kém không cho phép nhận diện hiệu quả. Tương tự như vậy, các loài thực vật được chụp ở các giai đoạn sinh trưởng khác nhau có thể không chính xác so với mẫu vật đang nở hoa.
Quyền riêng tư dữ liệu là mối quan tâm bổ sung với các chương trình thu thập thông tin vị trí và các danh mục dữ liệu cá nhân khác có thể được sử dụng cho mục đích quảng cáo hoặc tài chính khác.
Các ứng dụng chính trên thị trường
Trong số các ứng dụng phổ biến nhất để nhận dạng thực vật, chúng ta có thể kể đến:
PlantSnap: Một trong những ứng dụng nổi tiếng nhất với cơ sở dữ liệu phong phú và giao diện trực quan. Nó cung cấp nhận dạng nhanh chóng và chính xác, cũng như một bộ bách khoa toàn thư thực vật.
iNaturalist: Được phát triển với sự hợp tác của National Geographic, ứng dụng này có thành phần cộng đồng mạnh mẽ và được các nhà tự nhiên học và nhà khoa học công dân sử dụng rộng rãi.
Hình ảnh này: Được biết đến với độ chính xác cao, ứng dụng này rất lý tưởng để xác định cây cảnh và cây dại, cung cấp thông tin chi tiết về đặc điểm và cách chăm sóc cây trồng.
Tìm kiếm bởi iNaturalist: Hướng đến người mới bắt đầu và trẻ em, Seek cung cấp một cách tiếp cận mang tính trò chơi để xác định thực vật và động vật, khuyến khích khám phá thiên nhiên.
Pl@ntNet: Một dự án hợp tác sử dụng mạng lưới rộng lớn các nhà thực vật học và chuyên gia để cải thiện tính chính xác của việc nhận dạng.
Phần kết luận
Các ứng dụng nhận dạng thực vật thể hiện sự hội tụ thành công giữa công nghệ và tự nhiên. Họ dân chủ hóa kiến thức về thực vật, giúp mọi người có thể tiếp cận được và thúc đẩy mối liên hệ chặt chẽ hơn giữa con người và môi trường. Mặc dù vẫn còn những thách thức cần vượt qua, nhưng tương lai của những ứng dụng này có vẻ đầy hứa hẹn với những cải tiến không ngừng về độ chính xác, khả năng sử dụng và chức năng. Cho dù sử dụng cho mục đích cá nhân hay chuyên nghiệp, những công cụ này là ví dụ điển hình về cách công nghệ có thể làm phong phú thêm sự hiểu biết và đánh giá cao của chúng ta về thế giới tự nhiên.
